ผงาดท่วงท่าร่ายรำ สืบสานวัฒนธรรมแดนใต้ใน เทริด

นักร้องลูกทุ่งชาวใต้ "เอก - เอกชัย ศรีวิชัย" ขึ้นแท่นเป็นผู้กำกับครั้งแรกร่วมกับ "เพื่อน - ภาคภูมิ วงษ์จินดา" พร้อมคว้าตัวพระเอกหน้าใหม่ "มโนราห์ ไพศาล" หรือ "ไพศาล ขุนหนู" และนางเอกสาวเจ้าของรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 จากเวที มิสยูนิเวิร์สไทยแลนด์ 2015 อย่าง "แทมมี่ - อัญชลิกา ณ พัทลุง" มางัดฝีไม้ลายมือการร่ายรำมโนราห์ ซึ่งถือเป็นวัฒนธรรมที่อยู่กับชาวใต้มาอย่างยาวนาน ในภาพยนตร์แห่งศักดิ์ศรีของคนใต้เรื่อง "เทริด" ซึ่งมีการเปิดตัวภาพยนตร์ไปแล้วในวันที่ 17 พฤษภาคม 2559 ณ ลานอินฟินิซิตี้ ฮอลล์ ชั้น 5 สยามพารากอน โดยมีคู่พระนางของเรื่อง รวมถึงอีก 2 นักแสดง "ไปท์ - ภาคียะ โพธิ์เงิน" และ "ปอนด์ - รุ่งรัตน์ ดวงขวัญ" มาร่วมงานนี้

เริ่มต้นงานด้วยเสียงร้องของ "หลวงไก่ อาร์ สยาม" หรือ "สมพงษ์ จิตรเที่ยง" ที่มาในเพลง "เทริด" ซึ่งเจ้าตัวเป็นผู้ประพันธ์ร่วมกับ "ชาง ซาไก" โดย หลวงไก่ แง้มความรู้สึกที่ได้ร่วมสร้างสรรค์เพลงประกอบภาพยนตร์เรื่องนี้ว่า "ดีใจครับ ดีใจแบบสุดๆ ครับ คือการที่พี่เอกทำหนังเรื่องนี้ เราก็บอกพี่เอก แล้วเพลงประกอบภาพยนตร์พี่เอกจะให้ใครทำ ผมขอเสนอว่าผมกับอาจารย์ชาง ซาไก ขอรับหน้าที่นี้เองก็แล้วกัน แล้วก็ขอบคุณพี่เอกมากๆ ที่ให้โอกาสให้ผมถ่ายทอดเพลงนี้ จริงๆ มันยากมากครับ พันหน้ากระดาษ ร้อยหน้ากระดาษ เขียนประวัติศาสตร์เรื่องมโนราห์ เขียนไม่จบหรอกครับ แต่การเขียนประวัติศาสตร์ของมโนราห์แค่ 4 นาทีกว่าๆ แล้วทำให้คนไทยทั่วประเทศได้รู้ว่ามโนราห์ต้นกำเนิดมาจากไหน ประวัติเป็นยังไง มันยากตรงนี้แหละครับ"

เอกชัย เล่าที่มาที่ไปของ เทริด ให้ฟังว่า "คือจริงๆ ต้องบอกว่าคนปักษ์ใต้ ในแขนงมโนราห์ หรืองานวัฒนธรรมท้องถิ่น แต่ละจุดจะมีสัญลักษณ์ของการเคารพหรือบูชาแตกต่างกันไป เทริดคือสัญลักษณ์ของการกราบไหว้บูชา เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์แทนครูบาอาจารย์แขนงมโนราห์ในงานวัฒนธรรมท้องถิ่น แล้วก็เป็นสิ่งหนึ่งที่มโนราห์สวมบนศีรษะตอนที่ออกไปร่ายรำ การรำมโนราห์มี 2 แบบนะครับ รำเพื่อโชว์ รำเพื่อสวยงาม และการรำแบบเป็นพิธีกรรม พิธีกรรมในปักษ์ใต้ ในการแก้บน เขาเรียกว่าแก้บนตัดเหมรย ลูกบวช หลานบวช การจะทำพิธีกรรมอะไรต่างๆ ต้องใช้มโนราห์ แล้วก็มีทั้งราชครูมโนราห์เป็นผู้มาทำพิธีกรรมต่างๆ ครับ สมมติว่าที่บ้านเราต้องการจะสื่อสารทางปู่ย่าตายายเราที่เสียชีวิตไปแล้ว ต้องเอามโนราห์โรงครูมาเพื่อสื่อสารกับดวงวิญญาณ แล้วก็ขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไปบ้าง เขาเรียกแทงเข้ แล้วก็มีการคล้องหงส์ แล้วก็แทงพอก เพื่อให้ทรัพย์สมบัติที่อยู่นอกบ้านมาพอกพูนอยู่ในบ้าน เป็นความเชื่อครับ"

นอกจากนี้ ผู้กำกับไฟแรงยังอธิบายเกี่ยวกับพิธีกรรมครอบเทริดว่า "มโนราห์ทุกคนยกเว้นผู้หญิงนะครับ ผู้หญิงนี่ไม่มีโอกาสได้เข้าพิธีกรรมครอบเทริด อันนี้ก็จะเป็นอีกหนึ่งจุดที่ไม่เหมือนกัน ผู้ชายเมื่อครบอายุ 20 ปี นั่นหมายความว่าคุณต้องเรียนการรำมโนราห์มาครบสมบูรณ์แบบ แล้วคุณพ่อก็จะต้องอุ้มเทริด คุณแม่จะต้องเป็นคนเอาเครื่องแต่งตัวทั้งหมดไปมอบให้กับอุปัชฌาย์ อุปัชฌาย์นี่เป็นอุปัชฌาย์ฝ่ายมโนราห์นะครับ อยู่ในพิธีกรรมโรงครู แล้วก็เอาเทริดไปมอบให้กับพระผู้สวด เรียกว่าราชครู หลังจากนั้นก็ทำพิธีกรรมโดยการถามตอบร้องเป็นกลอน เหมือนอย่างที่เราไปเข้าบวชน่ะครับ ต้องถามตอบถามตอบว่าคุณมาจากไหน คุณทำอะไร คุณเรียนรำโนรามากี่ปี เป็นการถามตอบแบบกลอน หลังจากนั้นนำเทริดผูกกับด้ายสายสิญจน์ ดึงขึ้นไปบนเพดานของโรงมโนราห์ แล้วนำสายสิญจน์ที่ดึงนั้นไปให้กับแม่กับพ่อกับญาติทุกๆ คน รวมทั้งพระที่มานั่งเจริญพระพุทธมนต์อยู่ด้วย เรียกว่าผูกผ้าตัดจุกครอบเทริด ถึงจะได้เป็นมโนราห์ใหญ่ แล้วมีการเสี่ยงทาย คือการหมุนเทริด ในระหว่างที่หมุนลงมาแล้วหย่อนลงมาเพื่อให้หน้าเทริดตรงกับหน้าของมโนราห์ แล้วจะทายว่ามโนราห์คนนั้นจะมีชื่อเสียงโด่งดัง"

ด้านพระเอกของเรื่องแนะนำบทบาทตัวละครว่า "ในภาพยนตร์รับบทเป็น สิงห์ ครับ คาแรกเตอร์ของสิงห์ก็คือเป็นเด็กวัยรุ่นคนหนึ่งซึ่งมีความคิดเห็นที่แตกต่างจากพ่อ ซึ่งสิงห์นี่จะมองว่าวัฒนธรรมเป็นเรื่องที่เชย เป็นเรื่องที่ล้าสมัย แต่เรื่องที่ตัวเองกำลังชอบคือทางสายของดนตรีสมัยใหม่ ก็เลยมีความคิดเห็นที่แตกต่างจากพ่อ เหมือนกับพ่อบังคับให้ลูกรักต่อวัฒนธรรม แต่วัฒนธรรมที่พ่อเป็นอยู่ทุกวันนี้ พ่อไม่มีข้าวจะกิน งานแต่ละเดือนพ่อก็ไม่มี แล้วทำไมพ่อต้องบังคับด้วย กับถ้าเราไปทำในสิ่งที่สมัยใหม่ มันจะดีกว่าไหม ก็คือไปเล่นดนตรี อันดับแรกคือหนึ่งหาเงินได้ง่าย พบปะสังสรรค์กับเพื่อนก็ได้ แล้วก็ที่สำคัญคือสาวๆ กรี๊ด" ส่วนสาว แทมมี่ ก็พูดถึงบทบาทที่ได้รับว่า "ในเรื่องรับบทเป็น มโนราห์ สายทิพย์ ค่ะ จะมีคาแรกเตอร์เป็นเด็กสาววัยใสที่มีความฝันอยากจะเป็นเน็ตไอดอล ชอบตามโซเชียล ชอบตามกระแส แต่ตัวเองมีอาชีพเป็นโนราอาชีพค่ะ ในเรื่องเราจะต้องรำโนราสวยงามมาก ซึ่งเป็นงานยากสำหรับแทมมี่เหมือนกันค่ะ เพราะว่าแทมมี่ไม่เคยรำโนรามาก่อน แล้วก็พูดใต้ยังไม่ชัดค่ะ"

ทางฟาก ปอนด์ พูดถึงบทบาทในเรื่องนี้ว่า "พี่ปอนด์เล่นเป็นเจ้าของคณะโนราสายทิพย์ ซึ่งเป็นแม่ของสายทิพย์ ก็คือเป็นแม่ของนางเอกนะคะ ในเรื่องชื่อว่า ดวงใจ จริงๆ แล้วเรามีการเวิร์กช้อปกันก่อนที่ภาพยนตร์จะเปิดกล้องนะคะ ก็คือจะฝึกแค่ 2 คนนี้ จริงๆ แล้วถามว่าเป็นแอ็กติ้งโค้ชไหม ก็คงไม่ใช่หรอกค่ะ เป็นแค่พี่เลี้ยงที่เราได้บทมา แล้วเราก็มาช่วยดูแลน้องๆ ในวิธีการของการทำความเข้าใจของบท แล้วก็การที่จะต้องแสดงออกมาว่าจะแสดงออกมายังไง ในส่วนที่ยากก็คงจะเป็นเรื่องของน้องๆ เอง ก็คือเรื่องของการรำโนรา อย่างโนราไพศาลเองเขาก็ไม่ง่ายเลยกว่าจะมาเป็นมโนราห์ไพศาลในวันนี้นะคะ รวมถึงการฟิตหุ่นฟิตร่างกาย แล้วก็การเล่นภาพยนตร์เรื่องนี้ ไม่ว่าจะเป็นพี่เอกผู้กำกับของเรานะคะ รวมถึงโปรดิวเซอร์คือพี่เพื่อน เน้นย้ำปอนด์มามากเลยว่าพยายามจะฝึกเด็กๆ ให้เล่นแบบเหมือนไม่เล่น ซึ่งมันต้องธรรมชาติมากๆ นะคะ ปอนด์ก็เลยต้องทำความเข้าใจให้เขารู้สึกว่าเขาเป็นตัวสิงห์ แล้วก็เป็นสายทิพย์จริงๆ"

ไปท์ แง้มบทบาทที่ได้รับให้ฟังว่า "ในเรื่องรับบทเป็น ปราบ ครับ เป็นตัวโกงในเรื่อง ส่วนตัวแล้วก็รู้สึกเป็นเกียรติมาก เพราะว่าจริงๆ แล้วก็ไม่ได้มีบทบาทมากในหนังเรื่องนี้ แต่ว่าต้องขอบคุณพี่เอกชัยครับที่ไม่ทราบว่าพี่เขาเห็นอะไรในตัวผม ขอบคุณที่ให้โอกาสมาร่วมแสดงหนังเรื่องนี้ ก็ประทับใจมากครับ ขอบคุณมากๆ ดีใจมากๆ" ส่วนนางเอกสาว แทมมี่ ก็เผยความรู้สึกที่ได้ร่วมเผยแพร่วัฒนธรรมอันดีงามของไทยผ่านทางภาพยนตร์เรื่อง เทริด ว่า "แทมมี่ดีใจที่แทมมี่เป็นวัยรุ่นที่ได้มีส่วนหนึ่งในการสืบสานวัฒนธรรมของบรรพบุรุษของคุณพ่อคุณแม่ สืบสานวัฒนธรรมของภาคใต้ค่ะ ก็ดีใจและภูมิใจมากๆ ต้องขอบคุณป๋าเอกชัย ศรีวิชัยค่ะที่ให้โอกาส แทมมี่ดีใจบอกไม่ถูกเลย แทมมี่คิดว่าถ้าใครได้อ่านบท ได้รู้บทเนี่ย ต้องอยากเล่นเรื่องนี้กันทุกคน แทมมี่ก็ดีใจมากๆ ค่ะที่ได้รับเลือกจากพ่อเอกค่ะ ขอบคุณพ่อเอกมากๆ ค่ะ"

ผู้กำกับ เอกชัย เป็นตัวแทนกล่าวฝากภาพยนตร์เรื่อง เทริด ว่า "ภาพยนตร์เรื่องนี้ ผมไม่ได้หวังว่าจะต้องได้เงินมากเท่าไร แต่หวังอยู่หนึ่งอย่างว่าหากคนดูภาพยนตร์เรื่องนี้ แล้วเด็กไทยลูกไทยหลานไทยอ่านแค่ออกเสียง เทริด ถูกต้อง เพราะนี่คือสิ่งที่เป็นสัญลักษณ์การรำมโนราห์ของภาคใต้ นั่นคือเป็นสิ่งที่ภูมิใจแล้ว หากจะภูมิใจมากไปกว่านั้น ทุกคนจูงลูกจูงหลานพาครอบครัว แล้วไปนั่งภาคภูมิใจกับวัฒนธรรมที่เป็นของตัวเองในโรงภาพยนตร์ อันนั้นก็เป็นอีกหนึ่งอย่างที่ภาคภูมิใจมากที่สุด วันนี้อยากจะขอบคุณดังๆ อีกสักครั้งกับกระทรวงวัฒนธรรม ขอบคุณทุกภาคส่วน ขอบคุณจริงๆ ครับที่บันดาลให้ภาพยนตร์เรื่องนี้เกิดขึ้นในแผ่นดินนี้ได้ แล้วต่อไปก็คงจะเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคน ที่จะต้องแสวงหาว่ารากเหง้าของวัฒนธรรมของเราตัวตนอยู่ที่ไหน"

ร่วมภาคภูมิใจในวัฒนธรรมอันดีเด่นของไทยกับภาพยนตร์ เทริด ได้ตั้งแต่วันที่ 19 พฤษภาคม 2559 ในโรงภาพยนตร์