สายน้ำติดเชื้อ ตีแผ่ปัญหาสิ่งแวดล้อมผ่านวิถีของภาพยนตร์
"By The River สายน้ำติดเชื้อ" ภาพยนตร์สารคดีที่บรรจุเรื่องราวของชาวกะเหรี่ยงที่หมู่บ้านคลิตี้ ในจังหวัดกาญจนบุรี ที่มีวิถีชีวิตผูกพันกับสายน้ำ แต่แล้วชีวิตของพวกเขาก็ต้องเปลี่ยนไปเมื่อสายน้ำมีการเปลี่ยนแปลงโดยฝีมือคนอื่น ผู้กำกับของเรื่อง "เบิ้ล - นนทวัฒน์ นำเบญจพล" เจ้าของรางวัลผู้กำกับหน้าใหม่จากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติโลคาร์โน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ร่วมกับสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส เปิดตัวภาพยนตร์ในประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ณ โรงภาพยนตร์ เอส เอฟ เวิลด์ ซีเนม่า ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2557
เริ่มต้นงานด้วยการแสดงดนตรีสดจาก "เป้ - อารักษ์ อมรศุภศิริ" ที่หยิบเอาเพลงใหม่อย่าง "สิทธิ์" และ "รัก" มาร้องให้ฟัง นอกจากนั้นภายในงานยังการจัดแสดงนิทรรศการภาพถ่าย 16 Years Later โดยผู้กำกับ เบิ้ล เผยว่า "ก็ตามประเด็นของเรื่องเลยนะฮะ หมู่บ้านคลิตี้ล่าง เขาได้รับผลกระทบจากการปล่อยของเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมที่ทำเหมืองแร่นะฮะ ชาวบ้านเขาอาศัยอยู่ในหมู่บ้านมันเป็นป่าลึกมาก เพราะฉะนั้นสิ่งที่เขาใช้ทำมาหากินก็คือการจับปลาที่สายน้ำสายนั้น พอมันได้รับผลกระทบตะกั่วปนเปื้อน คนที่ทานปลาเข้าไปคนที่ใช้น้ำจากสายน้ำสายนี้เข้าไปก็เป็นโรคกัน เด็กที่เกิดมาใหม่พัฒนาการสมองมีปัญหา บางคนตาบอดก็มี"
แน่นอนว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมมีเยอะมาก ทำไมถึงเลือกที่จะทำเรื่องนี้ เบิ้ล เล่าว่า "ตอนแรกจะทำประเด็นเรื่องของคนตัวเล็กๆ ที่ได้รับผลกระทบจากคนส่วนกลาง แล้วก็คิดว่าทำประเด็นไหนดี ก็คิดว่าอยากทำประเด็นสิ่งแวดล้อม เพราะคิดว่าคนทั่วไปน่าจะสัมผัสได้ง่าย เราก็เริ่มที่จะรีเซิร์ชปรากฏว่าพบปัญหาสิ่งแวดล้อมในเมืองไทยมีเยอะมาก ไม่ได้มีแค่เคสนี้เคสเดียว เราตกใจมาก ทั้งเรื่องของโรงไฟฟ้า เรื่องของถ่านหิน เรื่องของต่างๆ นานามากมาย เราปิ๊งประเด็นคลิตี้เนี่ยเพราะว่าเป็นเคสแรกๆ เลยที่ผู้คนในหมู่บ้านคลิตี้ฟ้องอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ฟ้องรัฐ กรมควบคุมมลพิษ แล้วก็ทำให้อะไรหลายอย่างมันดีขึ้น โรงงานก็ปิดตัวไปแล้วก็คิดว่ามันน่าจะเป็นกำลังใจทำให้เคสสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ที่เรารู้มาเยอะๆ เนี่ย ให้เป็นแนวทางให้ลุกขึ้นมาต่อสู้เพื่อให้สภาพแวดล้อมมันดีขึ้น"
ผู้กำกับอธิบายถึงแผนการถ่ายทำว่า "หลังจากที่เราไปรีเซิร์ชกับคนที่ทำงานเคลื่อนไหวเพื่อสิ่งแวดล้อมหลายคนๆ จนเรามีข้อมูลอยู่ในพอสมควรแล้ว เราก็เดินทางไปกาญฯ ก็วางแผนว่าไป 2 รอบ เพราะว่าเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดหมายก็แก้ไขรอบ 2 ได้ ตอนแรกก็คิดว่าน้ำจะมีสีประหลาด คนจะพิการอย่างชัดเจน แต่ปรากฏว่าเมื่อไปถึงทุกอย่างดูสวยงามไปหมดเลย น้ำก็ใส คนก็ดูแข็งแรงดีแต่พอเราลงลึกไปในรายละเอียดแล้ว ไปรู้ว่าก้นน้ำก็ยังมีตะกั่วอยู่ คนในหมู่บ้านก็ได้รับตะกั่วปนเปื้อนอยู่ในเลือดด้วย พอเรากลับมาที่กรุงเทพฯ เราก็ตัดต่อไป กลับไปอีกหนึ่งรอบ ปรากฏว่าพอกลับไปรอบหลังเราก็ตกใจมาก เพราะพระเอกที่เราเลือกเนี่ยเขากลับเสียแล้ว เสียชีวิตอยู่ในแหล่งน้ำ (จมน้ำ) อยู่ในน้ำที่เขาลงไปจับปลาทุกวัน ครึ่งหลังก็เลยแทบจะเป็นหนังเศร้าไปเลย"
เบิ้ล บอกความคาดหวังว่าของตัวเองว่า "หวังว่าภาพยนตร์เรื่องนี้จะมีคนมาดูกันเยอะๆ นะครับ หวังว่าจะเป็นจุดเริ่มต้นของการพูดคุยในประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อม เพราะว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมมีเยอะมาก ก็หวังว่าคนจะสนใจกันเยอะๆ หนังก็จะเข้าโรงวันที่ 8 พฤษภาคมนี้ ก็มาดูกัน" ภาพยนตร์สารคดี By The River สายน้ำติดเชื้อ เข้าฉายวันที่ 8 พฤษภาคม 2557 เป็นต้นไป ณ โรงภาพยนตร์เอส เอฟ เวิลด์ ซีเนม่า และโรงภาพยนตร์เอส เอฟ เมญ่า เชียงใหม่
