ละคร บุษบาลุยไฟ

เริ่มต้นเมื่อพุทธศักราช 2373-2374 รัชสมัยพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ลำจวน (เฌอปราง อารีย์กุล) เป็นเด็กหญิงที่อยากเรียนหนังสือ สมัยนั้น วัดคือศูนย์กลางความรู้ มีแต่เด็กผู้ชายที่ได้บวชเรียน ลำจวนอิจฉา หลวงพี่บุญลือ (ดนัย จารุจินดา) ของเธอมากลำจวนฉลาด จดจำกลอนและแต่งได้ด้วยวิธีเลียนจากกลอนสุนทรภู่ที่เคยฟังมาเป็นครู อยากเป็นนายโรงละครนอก แบบ นายสุ่น (นภัสกร มิตรเอม) ผู้บิดา ขณะที่พี่ ๆ ผู้หญิงอยู่ในกรอบประเพณี หัดร้องรำ รอวันที่มีสามี ทำหน้าที่แม่เรือน และได้ลาภยศ หากโชคดีสามีรวยมีอำนาจวาสนา

ลำจวนพบ ฮุน (โทนี่ รากแก่น) หนุ่มจีนไว้เปีย ที่วัดสุวรรณาราม ฮุนอยากเป็นช่างเขียนศิษย์ ครูทองอยู่ (คงกระพัน แสงสุริยา) แต่พวกศิษย์รังเกียจกีดกัน โดยเฉพาะ เนตร (ธีร์ อริยฤทธิ์วิกุล) พี่ชายลำจวน ครูคงแป๊ะ (สมชาย เข็มกลัด) ช่างเขียนที่ถูกมองเป็นคู่แข่งครูทองอยู่ รับฮุนมาสอน ลำจวนสงสารที่ฮุนถูกกดขี่ จึงสอนให้พูดไทยให้ชัด แต่เนตรเข้าใจผิด กระทืบฮุนจนมือเจ็บ ลำจวนถูกจำกัดบริเวณ ไม่ให้มาวัดอีก ๖ปีผ่านไป ที่วัดประยุรฯ ปืนใหญ่ที่จุดในงานฉลองวัดระเบิด ลำจวนอยู่ในงาน วิ่งตามไปมุงภิกษุแขนขาดที่ถูกหามไปโอสถศาลา ฮุนคือกู้ภัยจำเป็นช่วยหมอบรัดเลย์ คลับคล้ายคลับคลาลำจวนที่เป็นสาวแล้ว

ทั้งสองพบปะกันตามโอกาสที่วัด แต่ลำจวนเป็นที่หมายของ เจ้าคุณอินทรา (ณัฏฐ์ เทพหัสดิน ณ อยุธยา) แห่งนครบาล ที่มีอิทธิพลสูง ชอบทำตัวเทียมเจ้านายคือมีมโหรีผู้หญิง เจ้าคุณได้ นวล (หัสสยา อิสริยะเสรีกุล) พี่สาวลำจวนเป็นนางเล็กๆ แต่อยากได้ลำจวนอีกคน ลำจวนไม่ปรารถนาชีวิตเช่นนั้น กระโดดเรือที่จะพาไปเข้าพิธีที่ปากคลองบางกอกน้อยดำน้ำหายไป

ลำจวนมาโผล่ที่แพ คุณพุ่ม (ภัทรสุดา อนุมานราชธน) ที่ท่าพระ จงใจมาขอพึ่ง เพราะ บุษบาท่าเรือจ้าง ท่านนี้คือกวีหญิงประจำใจ คุณพุ่มจับลำจวนแต่งเป็นชายให้ชื่อว่าเฉก พอดีมีการพบศพหญิงเปลือยจมน้ำ ที่บ้านจึงเชื่อว่าเป็นศพลำจวน ลำจวนในคราบเฉกเรียนรู้วิชาที่คุณพุ่มสอนอย่างรวดเร็ว ได้พบกับฮุนซึ่งมาช่วยเขียนภาพที่ระเบียงวิหารวัดโพธิ์ ฮุนมั่นใจว่าเฉกคือลำจวน ฮุนพาเพื่อนคนงานจีนใหม่ของอู่ต่อเรือเจ้าพระยาพระคลังดิศ มาผูกปี้ พบเฉกมาช่วยงานเจ้าหน้าที่พระคลังมหาสมบัติจดบัญชี ฮุนไม่ยอมห่างจากเฉกอีก

ครูสุนทรภู่ (จักรกฤต โยมพยอม) มาเป็นสื่อให้เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ทาบทามคุณพุ่มร่วมงานสักวาในวันเพ็ญเดือน ๑๒ ดุจครั้งอดีต ได้พบเฉกก็ถูกชะตา ชวนไปร่วมสังสันทน์ที่บ้านคงแป๊ะ เฉกได้พบฮุน มีโอกาสใกล้ชิดกัน ฮุนรุกหนักแม้เฉกจะยืนยันว่าไม่ใช่คนที่รู้จัก ฮุนจ้างเฉกคัดลอกหนังสือเรื่องพระอภัยมณี ส่วนตนเขียนภาพประกอบเพื่อมอบให้สุนทรภู่ คุณพุ่มขัดขวางทั้งสองเพราะเกรงจะมีภัย แต่ไม่สำเร็จ คืนลอยพระประทีปมาถึง ทั้งลำจวนและคุณพุ่มอยากอวดความสามารถทางสักวาของลำจวน ในฐานะกวีสตรีหน้าใหม่ ดุจบุษบาท่าเรือจ้างคนต่อไป ลำจวนเปิดตัวเป็นหญิงเล่นสักวาแม้จะรู้ว่าเสี่ยง และเจ้าคุณอินทราก็จำได้จริง ๆ การปฏิบัติการพาตัวลำจวนกลับไปจึงเกิดขึ้น

ฮุนพาลำจวนหนีไปอยู่หมู่บ้านทวาย แถววัดคอกควาย หลังพิธีแต่งงานก็ถูกเจ้าคุณอินทราบุกจับตัว จีนตั้วเหี่ยที่อาฆาตแค้นกับเจ้าคุณ มาขวางช่วยฮุนกับลำจวน ทั้งสองหนีขึ้นเรือกำปั่นท่านเจ้าพระยาพระคลังดิศที่เพื่อนคนงานจีนของฮุนร่วมสร้าง ออกเดินทางไปค้าขายสิงคโปร์ ปีนัง เชนไน เมื่อเจ้าคุณอินทราเสียเพราะถูกจีนตั้วเหี่ยลอบยิงสิบปีต่อมา ลำจวน ฮุนและเฉก บุตรชายวัยสิบขวบเศษ จึงเตรียมตัวเดินทางกลับบ้านเกิด ทั้งสามเดินทางมาถึงสยามในรัชสมัยพระจอมเกล้าฯ พบว่าบ้านเกิดเมืองนอนและผู้คนเปลี่ยนไปอย่างมากมาย